YENİ KORONAVİRÜS HASTALIĞI (COVİD-19) NEDENİYLE İYİ TARIM UYGULAMALARININ KONTROL VE SERTİFİKASYONUNA İLİŞKİN TALİMAT

(2021/05)
Amaç ve kapsam
MADDE 1- (1) Bu talimatın amacı, pandemi niteliği kazanan Yeni Koronavirüs Hastalığı
(Covid-19) nedeniyle iyi tarım uygulamaları faaliyetlerinin yıllık kontrol sıklığı, haberli ve
habersiz kontrol sayısı ile sertifikaların geçerlilik sürelerine ilişkin kontrol ve sertifikasyon
hizmetlerinin usul ve esaslarını düzenlemektir.
Dayanak
MADDE 2- (1) Bu talimat, 07/12/2010 tarihli ve 27778 sayılı Resmi Gazete İyi Tarım
Uygulamaları Hakkında Yönetmeliğin 31 inci madde dördüncü fıkrasına dayanılarak
hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 3-(1) Bu Talimatın uygulanmasında;
a) Bakanlık: Tarım ve Orman Bakanlığını,
b) KSK: İyi tarım uygulamalarına ilişkin olarak kontrol ve sertifikasyon işlemlerini yapmak
üzere Bakanlık tarafından yetkilendirilen kontrol ve sertifikasyon kuruluşunu,
c) Salgın hastalık: Yeni Koronavirüs Hastalığı (Covid-19)’u
ç) Uzaktan kontrol: Salgın hastalık nedeniyle sertifikasyon sürecinin devamlılığının
sağlanması amacıyla, kontrolörün süreçlerle ve ürünlerle ilgili bilgileri; üretim sahasına gitmeden,
toplaması, saklaması, geri alması, işlemesi, analiz etmesi ve aktarması amacıyla bilgi işlem
teknolojilerini kullandığı kontrol yöntemini,
d) Yönetmelik: İyi Tarım Uygulamaları Hakkında Yönetmeliği
ifade eder.
Salgın hastalık şartlarında kontrol ve sertifikasyona ilişkin genel kurallar
MADDE 4 – (1) Bu talimat çerçevesinde gerçekleştirilen kontrol ve sertifikasyon, aşağıda
belirtilen genel kurallar çerçevesinde yürütülür:
a) KSK, bu talimat doğrultusunda gerçekleştireceği faaliyetlerini içeren kontrol ve
sertifikasyon politikasını oluşturarak, ilgili dokümanlarındaki değişikliği 15 gün içerisinde
Bakanlığa ve Akreditasyon Kurumuna bildirir.
b) Üretici, üretici örgütü veya müteşebbislerin 2020 yılında yayımlanmış sertifikalı ürünleri
için bu talimata göre kontrol ve sertifikasyon faaliyetleri yürütülür.
c) Kontrolün, üretim yerinde gerçekleştirilmesi esastır. Arazi kontrollerinin yerinde
yapılabildiği yerlerde; Yönetmelik hükümleri doğrultusunda arazi kontrolleri gerçekleştirilir.
Kontrol esnasında kontrolör tarafından, koruyucu tedbirler alınır. Sosyal mesafeye dikkat edilerek,
maske ve eldiven gibi koruyucu ekipman kullanılmak suretiyle, bulaşmayı önleyecek gerekli
hijyen tedbirleri alınarak kontrol faaliyeti yürütülür.
ç) Üretici, üretici örgütü veya müteşebbisin kontrol ve sertifikasyon talebi olması
durumunda, KSK risk analizi ile kontrolün gerçekleşeceği il/ilçenin yetkili kurumları tarafından
alınan kararları da dikkate alarak en uygun kontrol yöntemini belirler. Üretim alanına ulaşımın
mümkün olamaması halinde, kontrolör tarafından uzaktan kontrol gerçekleştirilir.
Uzaktan kontrol ve sertifikasyona ilişkin genel kurallar
MADDE 5 – (1) Arazi veya işletme kontrollerinin yerinde yapılamadığı durumlarda,
KSK’lar uzaktan kontrol sonuçlarına göre sertifikasyon faaliyetlerini gerçekleştirebilir.
(2) Uzaktan kontrol faaliyetleri aşağıdaki şekilde uygulanır:
a) KSK, uzaktan kontrole ilişkin gerekçeleri bilgi ve belge ile tespit ederek, ilgili üretici
dosyasında kayıt altına alır.
b) KSK, çevre, insan ve hayvan sağlığı açısından uzaktan kontrol talebinde bulunan
işletmenin risk değerlendirmesini yapar.
c) Uzaktan kontrolün gerçekleştirilebilmesi için üretici, üretici örgütü veya müteşebbisin,
uzaktan kontrol süreci hakkında bilgilendirilmiş olduğuna, kontrolün uzaktan
gerçekleştirilebileceğine ve 31 Aralık 2021 tarihine kadar kontrolün üretim yerinde
doğrulanacağına dair onayı alınır.
ç) KSK, kontrol süreci kaydının (görüntü ve ses) gerçekleştirilebileceğine ilişkin üretici,
üretici örgütü veya müteşebbisten 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu gereği açık rıza
beyanını alır.
d) Uzaktan kontrolü yapılacak üreticiler, üretici örgütleri veya müteşebbislerin yetkilileri ile
temasa geçilip, ses ve görüntü kaydı ile ilgili alt yapı oluşturulur.
e) KSK, tercihen ilgili üretici, üretici örgütü veya müteşebbis için bir önceki yerinde
kontrolünü gerçekleştirmiş veya daha önce kontrolünü gerçekleştirmiş bir kontrolörü atar. Daha
önce yerinde kontrolü gerçekleştiren kontrolör bulunmuyor ise başka bir kontrolör atanır.
f) Üretici, üretici örgütü veya müteşebbisler, üretim dönemine ait iç kontrol raporu, analiz
raporu, kritik noktaların görsel çıktıları ve işletme ile ilgili her türlü bilgi, belge vb. güncel
dokümanları kontrol tarihinden en erken onbeş gün önce KSK’ya gönderir, en geç yedi gün önce
eksikliklerini tamamlar. KSK, işletmenin daha önceki üretim dönemine ait kontrol raporları ve
düzeltici faaliyetlerini de dikkate alarak gönderilen dokümanı inceler.
g) Numune almaya ilişkin genel hükümler çerçevesinde, numune üretici, üretici örgütleri
veya müteşebbisler tarafından alınır ve KSK’nın dış kaynak olarak sözleşme yaptığı ve Bakanlıkça
yetkilendirilen laboratuvara analiz amacıyla gönderilir. KSK, ilgili laboratuvardan analiz kapsamı
ve sonuçlarını talep ederek değerlendirir. Risk analizi sonuçlarına göre gerektiğinde Bakanlık
il/ilçe Müdürlükleri, numune alımı yaparak veya numune alımına eşlik ederek alınan numunenin
güvenli bir şekilde laboratuvara gönderilmesini sağlayabilir.
ğ) Uzaktan kontrolün yapılacağı tarihte üretim sahaları ile görsel kontrol gerektiren konular
görüntüleme yöntemi ile kontrol edilir.
h) Kontrol sonucunda; iyi tarım uygulamaları mevzuatına uygun olmayan durumun tespit
edilmesi halinde Yönetmelik hükümlerince belirtilen yaptırımlar uygulanır.
(3) Uzaktan kontrol sonucunda, KSK sertifikasyon faaliyetini aşağıdaki şekilde yürütür:
a) Yönetmelik hükümlerince uygunluk kriterleri ve kontrol noktalarına uyum gösterecek
şekilde düzeltici faaliyetleri etkin bir şekilde kapatamayan üretici, üretici örgütü veya
müteşebbislere sertifika düzenlenmez.
b) Uzaktan kontrol sonucunda düzenlenen sertifikaların geçerlilik süresi, düzenlendiği
tarihten itibaren altı aydır. Sertifika geçerlilik süresi içerisinde yerinde doğrulama kontrolü
yapılması halinde sertifika geçerlilik süresi ilk düzenlendiği tarihten itibaren oniki aya kadar
uzatılabilir. Sertifika geçerlilik süresi dolduktan sonra yerinde doğrulama kontrolü yapılması
durumunda sertifika süresi uzatılamaz.
c) Düzenlenen imzalı sertifikaların dijital kopyaları üretici, üretici örgütü veya müteşebbise
elektronik olarak gönderilir. Islak imzalı sertifikalar ise mücbir sebebin sona ermesinden sonra
ilgililere ulaştırılır.
4) Uzaktan kontrol ile gerçekleştirilen sertifikasyon faaliyetlerinde, 31 Aralık 2021 tarihine
kadar yerinde doğrulama kontrolleri yapılır. Uzaktan kontrolde üretici, üretici örgütü veya
müteşebbis tarafından gönderilen bilgi, belge, rapor ve dokümanların arazi kontrolleri ve objektif
delillerle uygunluğu doğrulanır. Bu şekilde doğrulama amaçlı yapılan kontrollerde Yönetmelikte
yer alan bir günde denetlenecek üretici, üretici örgütü veya müteşebbis sayısı risk analizleri dikkate
alınarak iki katına çıkarılabilir. Uygunluğu doğrulanamayan hususlarda Yönetmelik hükümleri
gereğince işlem tesis edilir.
Genel hükümler
MADDE 6 – (1) KSK, Yönetmelikte yer alan sürelerde kontrol ve sertifikasyon faaliyetlerine
ilişkin olarak Bakanlık il müdürlüğüne gerekli bildirimlerde bulunur. Ayrıca bu bildirimlerde,
uzaktan kontrol yapılacağına ilişkin açıklamaya yer verir.
(2) Bir önceki sertifikasını başka bir KSK’dan alan üretici, üretici örgütü veya müteşebbisler,
verilmiş olan sertifikaya ilişkin gerekli olan bütün bilgi ve belgeleri yeni sözleşme imzaladığı
KSK’ya en geç onbeş gün içerisinde iletmesi sonucunda bu talimatta belirtilen uzaktan kontrol ve
sertifikasyona ilişkin süreç başlatılabilir. Gerekli durumlarda, 2020 yılı sertifikasını veren KSK
kontrol raporuna ve düzeltici faaliyetlere ilişkin konularla ilgili bir raporu üretici, üretici örgütü
veya müteşebbislere verir.
(3) Üretici, üretici örgütü veya müteşebbislerin uzaktan kontrol ve sertifikasyona ilişkin
talebinin bulunması esastır.
(4) Arazi kontrolünü gerektirecek düzeyde bir şikâyet olması durumunda, yerinde kontrol
gerçekleştirilir.
(5) Bu talimat çerçevesinde kontrol ve sertifikasyonu yapılan üretici, üretici örgütü veya
müteşebbislerin dosyaları TS EN ISO/IEC 17065 5.2 maddesi çerçevesinde tarafsızlık
mekanizması tarafından öncelikli olarak değerlendirilir. KSK, uzaktan kontrol ve sertifikasyon
süreçlerinde görev alan personelin bilgi teknolojileri kullanarak hizmet yürütme yetkinliğini
sağlayacak ve salgınla ilgili koruyucu tedbirleri içerecek eğitimleri gerçekleştirerek kayıt altına
alır.
(6) Aşağıdaki durumlarda uzaktan kontrol ve sertifikasyon faaliyetleri yapılamaz:
a) Üretim faaliyetinin veya sertifikalandırılacak ürünün olmaması,
b) İyi tarım uygulamaları kapsamında, ilk kez sözleşme imzalayan üretici, üretici örgütü veya
müteşebbislerin olması,
c) 2020 üretim yılında yayımlanmış sertifikasının bulunmaması veya farklı ürünlerde iyi
tarım uygulamaları sertifikasının bulunması,
ç) Üretici, üretici örgütü veya müteşebbislerin uzaktan kontrol ve sertifikasyona ilişkin
talebinin bulunmaması,
d) Arazi kontrolünü gerektirecek düzeyde bir şikâyetin veya riskin olması.
(7) Bu talimatın uygulanmasına yönelik olarak ülke genelinde veya münferit il/ilçelerde
salgının sürecinin devam ettiği veya salgının sona erdiği ilgili KSK sorumluluğunda takip edilir,
gerektiğinde Bakanlık salgının sona erdiğini veya devam ettiğini KSK’lara bildirir.
(8) Salgın hastalık sonucunda ortaya çıkan risklerin engellenmesi amacıyla üretici, üretici
örgütü ve müteşebbisler;
a) Ürün güvenliği ile iş sağlığı ve güvenliğini sağlayacak şekilde yazılı ve görsel kurallar
geliştirir, uygular ve kayıt altına alır.
b) Çalışanlarına hijyen ve koruyucu önlemler konusunda eğitim düzenler.
c) Salgın hastalıktan şüphelenilen personelle ilgili olarak gerekli tedbirleri alır. Buna ilişkin
risk değerlendirmesi yaparak salgının yayılmasını engelleyecek, ürün güvenliği ile çalışanların
sağlığını koruyacak çalışmaları yapar.
(9) KSK, salgın nedeniyle bu Talimat çerçevesinde kontrol ve sertifikasyon süreçlerinde
yaptığı değişiklikler hakkında sözleşme yaptığı üretici, üretici örgütü ve müteşebbisleri
bilgilendirir.
Yürürlük
MADDE 7 – (1) Bu Talimat yayımı tarihinde yürürlüğe girer. Salgının devam ettiği süre
içerisinde Bakanlık tarafından bildirilen tarihler arasında uygulanır.